شب یلدا یکی از قدیمی ترین سنت های ایرانیان است که هنوز هم در بین مردم جایگاه ویژه ای دارد .
شب یلدا یکی از قدیمی ترین سنت های ایرانیان است که هنوز هم در بین مردم جایگاه ویژه ای دارد . این شب که آخرین شب پاییز و طولانی ترین شب سال است از دیرباز رسوم خاصی را برای مردم به همراه داشته . در این شب جمع شدن به دور یکدیگر و خورد میوه هایی همچون انار ، هندوانه در کنار آجیل شب یلدا باعث ایجاد صمیمیت بیشتری در بین اعضاء خانواده می شود . بسیاری از افراد شب یلدا را نوعی مراسم روانشناسی می دانند ، زیرا در این شب بسیاری از مسائل مطرح شده و کینه هایی که در بین افراد می باشد نیز از بین می رود . مراسم حافظ خانی ، فال حافظ و شاهنامه خوانی از مهمترین برنامه های شب یلدا می باشد که بسیاری از افراد به آن اعتقاد بسیار زیادی دارند .
ایرانیان باستان اعتقاد داشتند شب یلدا به دلیل طولانی بودن آخرین شب پاییز و تاریکی بیشتر ، نیروهای اهریمنی زیادی در اطراف وجود دارد . به همین دلیل در این شب آتشدان های بسیاری روشن می کردند و در کنار آن به دلیل آن که از روز بعد زمان روشنایی طولانی تر می شود به جشن و پایکوبی می پرداختند . باید توجه داشت بسیاری از رسومی که در شب یلدا وجود دارد دارای ریشه های عمیقی می باشد که به شکل علمی نیز قابل توصیف است .
نگاهی به خوراکی های شب یلدا از نظر علمی
هندوانه : در قدیم بر این باور بوده اند که اگر در شب یلدا هندوانه خورده شود افراد در زمستان دچار سرماخوردگی و بیماری نخواهند شد . در واقع هندوانه سرشار از ویتامین های a، b، c است و باعث جلوگیری از بیماری هایی می شود که در زمستان گربیان افراد را می گیرد .
انار : این میوه یکی از خون ساز ترین میوه ها می باشد که مصرف آن باعث می شود تا گردش خون بهتر و خود افراد تسویه شود . خوردن این میوه در فصل زمستان باعث ایجاد شادابی و طراوت می شود .
آجیل : پسته ، بادام ، فندوق و گردو آجیل شب یلدا می باشد که سرشار از ویتامین های بسیار است . این ویتامین ها از بسیاری از بیماری ها از جمله افسردگی و اضطراب جلوگیری می کنند به اندازه ای که مشاور بالینی مصرف آجیل را برای افرادی که دچار افسردگی می باشند بسیار مفید می دانند .
در گذشته که استفاده از مراکز مشاوره خانواده تهران زیاد در بین مردم کاربرد نداشته بیشتر خانواده ها در این گرده همایی های خانوادگی به رفع ناراحتی های خانوادگی می پرداختند . بزرگان فامیل در این شب شروع به نقل داستان های ارزشمندی می کردند تا از این طریق آموزشهای مناسبی به اعضاء خانواده بدهند . ارزشمند شمردن همه اعضاء خانواده در این مراسم باعث ایجاد حس نزدیکی و صمیمیت بین افراد شده و زمانی مناسب می باشد تا افراد درباره موضوعات مختلف بدون دغدغه های روزمره ، صحبت کنند و از نظرات هم آگاه شوند .
شب چله برای نو عروسان
امروزه بسیاری از افرادی که به مراکز مشاوره قبل از ازدواج مراجعه می کنند ، زمان کافی برای آشنایی و ارتباط با یکدیگر داشته اند . در بسیاری موارد دختر و پسر حتی پیش از ازدواج با هم ارتباط دوستی بر قرار نموده اند . اما در گذشته این چنین نبوده و دختر و پسر تنها در زمان هایی خاص اجازه دیدن و معاشرت با هم را داشته اند . از همین جهت در شب یلدا از طرف خانواده پسر برای خانواده دختر هدایایی فرستاده می شده تا در کنار ملاقات دو جوان فضایی صمیمی و دوستانه بین خانواده ها ایجاد گردد .
بسیاری از خانواده ها رسوم مختلفی در جریان شب یلدا دارند . در برخی موارد در کنار میوه و آجیل تزئین شده برای عروس پارچه یا طلا هم هدیه داده می شود . البته میزان هدایای شب یلدا در بین هر خانواده ای بسته به رسوم آن خانواده می باشد و بسته به فرهنگ و شرایط اقتصادی آنها تنظیم می گردد . اما مهمترین مسئله در تمامی این موارد ایجاد نزدیکی و دوستی در بین دو خانواده است . بسیاری از رسوم گذشته با آن که تنها به عنوان نمادی بوده اند اما امروزه نشان دهنده تفکرات عمیقی هستند که افراد نسبت به مسائل داشته اند . مشاور روانشناس امروز به وجود ارتباط مناسب بین خانواده دختر و پسر بسیار تاکید دارند . شب یلدا فرصتی مناسب بوده تا خانواده ها با یکدیگر معاشرت کنند و حین آن همراهی و حمایت از فرزند خود را نیز از انتخابی که انجام داده نشان دهند .
با توجه به این که امروزه برنامه های مختلف تلفن همراه باعث شده تا گفتگو بین اعضاء خانواده بسیار کم شود . برگزاری مراسمی همچون شب یلدا می تواند در بازگرداندن صمیمیت بین اعضاء خانواده بسیار مفید باشد . گفتگو بین افراد می تواند راه گشای بسیاری از مشکلات در خانواده باشد . افرادی که توانایی ایجاد یک گفتگوی مناسب را ندارند ناراحتی ها و مشکلات بسیاری را در جمع خانوادگی متحمل می شوند . این گفتگو با بهانه هایی همچون شب یلدا به دلیل شادی آور بودن دلیل این دور هم بودن معمولا می تواند باعث نزدیکی و صمیمیت بین افراد شده و آنها را به داشتن مکالمه هایی مثبت ، تشویق نماید .
مراسم شب یلدا در شهر های مختلف ایران به شیوه های مختلفی بر گذار می شود که بسته به سنت ها و فرهنگ مردم آن منطقه دارد ، اما در همه این مراسم ، شادی و کنار هم بودن را می تواند نشانه مثبت این مراسم دانست که یک شب بدون فکر کردن به هر نوع مشکلی افراد به ارتباط با یکدیگر می پردازند .
نویسنده : غزاله بهشتی
آدرس : خیابان دولت ، بلوار کاوه ، نبش اخلاقی غربی ، پلاک 29 ، واحد 6 ، طبقه سوم
شماره تلفن :
22593216
22795735