بلوغ از دوران مهم زندگی می باشد و تغییرات فیزیولوژیکی و روانی موجب بروز تحولات عمیق در فرد می شود . در این دوره فرد از لحاظ عاطفی نارس و شکننده و آسیب پذیر است .
بلوغ از دوران مهم زندگی می باشد و تغییرات فیزیولوژیکی و روانی موجب بروز تحولات عمیق در فرد می شود . در این دوره فرد از لحاظ عاطفی نارس و شکننده و آسیب پذیر است .
طبق مطالعات مرکز مشاوره ازدواج وجود تعارض های شدید درونی ، لزوم توجه بسیار به نوجوان را یاد آوری می کند . شناخت این تحولات از بروز مشکلات رفتاری و عاطفی جلوگیری می کند . عدم اطلاعات کافی از این دوره احتمال بروز مناقشات خانوادگی را افزایش می دهد . در این دوره فرد با چالش های بسیاری مواجه است . از یک سو باید با تغییرات درونی خود و از سوی دیگر با خانواده و گروه همسالان سازگار گردد . نوجوانی زمان بر انگیختگی و اضطراب ، رضایتمندی و نارضایتی ، اکتشاف و اغتشاش است و امید ها ، چالش ها ، ترس ها و موفقیت های نوجوان با خیالبافی و مبالغه همراه است. برای داشتن برخورد بهتر با کودکان و نوجوانان و همچنین دریافت بازخورد مثبت از آن ها آشنایی با روانشناسی نوچوان ضروری است.
ناسازگاری های دوران بلوغ یا نوجوانی یعنی از 14 تا 20 سالگی بیشتر مربوط به اختلاف عقیده و سلیقه نوجوان با والدین و نحوه زندگی آن هاست. اختلاف های این دوره عموما در زمینه آرایش ، پوشیدن لباس ، برنامه تفریح ، گذراندن اوقات فراغت ، انتخاب دوست ، رشته تحصیلی و شغلی ، امور سیاسی ، مذهبی ، اخلاقی و امثال آن بروز می کند.
اعتماد به نفس پایین و حساسیت بیش از حد:
نوجوان افسرده می تواند احساس زشت بودن و بی ارزشی کند و نسبت به حرف های دیگران خیلی سریع واکنش دهد و ناراحت شود و به همین دلیل از بسیاری از مکان ها و فعالیت های گروهی می پرهیزد و تنهایی را ترجیح می دهد.
تغییرات خلق و خو:
مطالعات مشاور روانشناس اشاره می کند که زمانی که نوجوان با اضطراب و استرس همراه است تغییرات مربوط به خلق و خو را نیز می توان در او مشاهده کرد و علائم افسردگی را در آن ها دید یعنی علائمی مانند ناراحتی ، گوشه گیری ، کج خلق و پرخاشگری و عصبانیت ناگهانی و بی دلیل از مواردی است که نوجوان دارای اضطراب از خود نشان می دهد
آسیب رساندن به خود:
در این سنین زمانی که نوجوان از روش های مختلف برای اسیب رساندن به خود استفاده می کند مثلا سر خود را به دیوار می کوبد و یا زمانی که موهای خود را می کند باید این مسئله را جدی گرفته و نسبت به پیدا کردن دلایل آن و رفع این مشکل اقدام نمایند.
اختلال های تغذیه ای:
مرکز مشاوره ازدواج اشاره می کند که نوجوانان در این سن به میزان زیادی نسبت به بدن خود حساس هستند و ممکن است به میزان زیادی به وزن خود حساسیت نشان دهند و حتی با وجود این که ممکن است وزن بالایی نداشته باشند از خوردن بپرهیزند و یا زمانی که می خورند احساس گناه کرده و به دنبال راهی برای رفع آن باشند . بی اشتهایی عصبی از مواردی است که در بین دختران بیشتر دیده می شود و حتی با وجود این که وزن معمولی دارد و یا کمتر از حد طبیعی می باشد فکر و ذهن او به داشتن اضافه وزنی درگیر است و دائم وزن خود را کنترل می کنند و از روش های مختلف رژیم برای پایین نگه داشتن وزن خود استفاده می کنند.
عصبانیت و پرخاشگری:
طبق نظر مشاور روانشناس همه نوجوانان گاهی عصبانی و سرکش می شوند و این احساسات را به شکل های گوناگون نشان می دهند . والدین باید به فرزندان خود کمک کنند تا احساسات و خشم آن ها به صورتی متناسب ظاهر شود و از انباشته شدن عصبانیت در آن ها جلوگیری به عمل آید . نوجوانان به روش های مختلف با خشم خود برخورد می کنند . بعضی با دیگران دعوا می کنند و یا ناسازگاری با خانواده ، غرق شدن در تلفن همراه و ... نیز می تواند باشد .در صورت مشاهده چنین مواردی نیازمند مشورت با متخصص خواهد بود.
چه زمانی می توان گفت که رفتار نوجوان نرمال است ؟
بر اساس تحقیقاتی که در مطب روانشناسی انجام شده اکثر نوجوانان یعنی حدود 75 درصد این دوره ی رشد را به صورت موفقیت آمیز در زمینه ی تغییرات جسمانی ، شناختی و هیجانی سپری می کنند اما در 20 در صد نوجوانان انطباق ضعیف روانی ، بیزاری از خود ، اختلال سلوک ، سوءمصرف مواد ، اختلالات عاطفی و سایر اختلالات روانپزشکی مختل کننده بروز می کند.