در دنیای سلامت روان، اصطلاحات مختلفی برای توصیف اختلالات و مشکلات روانی وجود دارد. دو مورد از این اصطلاحات PTSD پیچیده (اختلال استرس پس از سانحه پیچیده) و BPD (اختلال شخصیت مرزی) هستند. اما تفاوت بین این دو چیست؟ در ادامه ، به بررسی این دو اختلال و تفاوتها و شباهتهای آنها خواهیم پرداخت.
PTSD پیچیده، یک نوع پیشرفتهتر و پیچیدهتر از PTSD است که ناشی از تجارب طولانی مدت و مکرر استرس و ترومای شدید است. از منظر کلینیک روانشناسی در دولت این نوع از PTSD معمولا در افرادی دیده میشود که در معرض ترومای مداوم و پایدار قرار داشتهاند، مانند بازماندگان سوءاستفادههای جسمی و جنسی طولانی مدت. علل PTSD پیچیده عمدتاً به تجربیات طولانی مدت تروماتیک برمیگردد. افرادی که مدتهای طولانی در شرایط استرسزا و تروماتیک زندگی کردهاند، مانند قربانیان سوءاستفادههای خانوادگی، جنگ، یا زندانیان جنگی، بیشتر در معرض ابتلا به این نوع PTSD قرار دارند.
نشانههای PTSD پیچیده
نشانههای PTSD پیچیده شامل مشکلات عاطفی و شناختی پیچیدهتری نسبت به PTSD ساده میشود. این نشانهها میتوانند شامل موارد زیر باشند:
• افکار منفی مداوم در مورد خود و دیگران
• مشکلات شدید در برقراری روابط اجتماعی
• احساس مداوم ناامنی و بیارزشی
• ناتوانی در کنترل احساسات
تعریف BPD
BPD یا اختلال شخصیت مرزی، یک اختلال شخصیتی است که با الگوهای ناپایدار در روابط بین فردی، احساسات، و تصویر از خود مشخص میشود. مرکز مشاوره آنلاین تاکید دارد افراد مبتلا به BPD معمولاً دچار نوسانات شدید عاطفی هستند و در برخورد با خود و دیگران مشکلات عمدهای دارند علل BPD معمولاً ترکیبی از عوامل ژنتیکی، بیولوژیکی، و محیطی هستند. تجارب تروماتیک در کودکی، مانند سوءاستفاده یا بیتوجهی، میتوانند نقش مهمی در توسعه این اختلال داشته باشند. همچنین، وجود سابقه خانوادگی BPD میتواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
ن
شانههای BPD
نشانههای BPD شامل موارد زیر میشوند:
• ترس شدید از ترک شدن و تلاشهای افراطی برای جلوگیری از آن
• الگوهای ناپایدار و شدید در روابط بین فردی
• خودزنی یا تهدید به خودکشی
• نوسانات شدید عاطفی و خلقی
تفاوتهای کلیدی بین PTSD پیچیده و BPD از منظر مرکز مشاوره تلفنی
در حالی که PTSD پیچیده عمدتاً ناشی از تجربیات تروماتیک طولانی مدت است، BPD به ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی، و تجربیات کودکی نسبت داده میشود. از منظر مرکز مشاوره تلفنی نشانههای PTSD پیچیده بیشتر به مشکلات عاطفی و شناختی مرتبط هستند، در حالی که BPD با نوسانات شدید عاطفی و مشکلات عمده در روابط بین فردی مشخص میشود. و درمان PTSD پیچیده اغلب شامل ترکیبی از درمانهای روانشناختی و دارویی است، در حالی که درمان BPD بیشتر بر درمانهای روانشناختی متمرکز است، مانند درمان دیالکتیکی رفتاری (DBT).
شباهتهای PTSD پیچیده و BPD
هر دو اختلال میتوانند شامل مشکلات شدید عاطفی و روابط بین فردی پیچیده باشند. افراد مبتلا به هر دو اختلال ممکن است در کنترل احساسات و رفتارهای خود مشکلات عمدهای داشته باشند. و درمان هر دو اختلال میتواند شامل روشهای روانشناختی مشابهی باشد، مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) و DBT. هر دو اختلال نیاز به حمایت اجتماعی و خانواده دارند تا روند بهبودی را تسهیل کنند.
روشهای درمانی در کلینیک روانشناسی در دولت
درمان PTSD پیچیده شامل ترکیبی از درمانهای روانشناختی، مانند CBT و EMDR (درمان پردازش و از بین بردن اثرات تروماتیک)، و همچنین داروهایی مانند ضد افسردگیها و ضد اضطرابها است. و حمایت اجتماعی از جمله دوستان و خانواده، نقش مهمی در بهبودی افرادی که از PTSD پیچیده رنج میبرند، ایفا میکند. حضور افرادی که بتوانند درک و حمایت لازم را فراهم کنند، میتواند تاثیر مثبتی بر روند درمان داشته باشد.
روش های درمان BPD
درمان BPD عمدتاً شامل DBT، CBT، و درمانهای متمرکز بر روابط بین فردی است. این روشها به افراد کمک میکنند تا راههای بهتری برای مدیریت احساسات و بهبود روابط بین فردی خود پیدا کنند.
نقش حمایت اجتماعی
مانند PTSD پیچیده، حمایت اجتماعی نقش مهمی در بهبود افراد مبتلا به BPD دارد. دوستان و خانواده میتوانند با ارائه پشتیبانی و درک، به بهبود وضعیت روانی این افراد کمک کنند.
آیا امکان دارد یک فرد همزمان به PTSD پیچیده و BPD مبتلا باشد؟
بله، امکان ابتلای همزمان به هر دو اختلال PTSD پیچیده (Complex PTSD) و BPD (اختلال شخصیت مرزی) وجود دارد و این شرایط میتواند تشخیص و درمان را پیچیدهتر کند. این همزمانی ممکن است به دلایل مشترک در تجربههای تروماتیک و زمینههای روانی رخ دهد. در ادامه، به توضیحات بیشتری درباره این موضوع خواهیم پرداخت.
علل مشترک و همزمانی PTSD پیچیده و BPD
بسیاری از افراد مبتلا به BPD و PTSD پیچیده تجربههای مشابهی از ترومای شدید و مداوم دارند. برخی از این عوامل عبارتند از:
• تجربیات تروماتیک در کودکی: کودکانی که در معرض سوءاستفادههای جسمی، جنسی، یا عاطفی قرار گرفتهاند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به هر دو اختلال هستند.
• بیتوجهی عاطفی: محیطهای خانوادگی ناپایدار و عدم حمایت عاطفی میتواند به توسعه هر دو اختلال منجر شود.
• روابط بین فردی ناپایدار: روابط پرتنش و ناپایدار در طول زندگی میتواند به همزمانی این اختلالات کمک کند.
علائم همزمانی PTSD پیچیده و BPD
تشخیص همزمانی این دو اختلال میتواند چالشبرانگیز باشد زیرا علائم آنها ممکن است با هم تداخل داشته باشند. برخی از علائم مشترک عبارتند از:
• نوسانات شدید عاطفی: افراد ممکن است تجربه تغییرات شدید در احساسات و خلق و خوی خود داشته باشند.
• مشکلات در روابط بین فردی: ایجاد و حفظ روابط سالم و پایدار برای این افراد دشوار است.
• احساس بیارزشی و ناامنی: احساسات منفی نسبت به خود و دیگران معمولاً وجود دارد.
• رفتارهای خودتخریبی: مانند خودزنی یا تهدید به خودکشی.
تشخیص همزمانی PTSD پیچیده و BPD
تشخیص دقیق نیازمند ارزیابی جامع توسط متخصصان سلامت روان است. مراحل تشخیص شامل:
• مصاحبه بالینی: شامل گفتگوهای عمیق با فرد برای درک تاریخچه زندگی و تجربیات تروماتیک او.
• پرسشنامههای استاندارد: ابزارهای ارزیابی برای شناسایی نشانههای هر دو اختلال.
• بررسی سابقه پزشکی: بررسی سابقه روانی و پزشکی فرد برای شناسایی عوامل خطر و نشانههای احتمالی.
تشخیص و درمان همزمانی PTSD پیچیده و BPD نیازمند توجه ویژه و رویکردهای تخصصی است. با وجود چالشهای متعدد، با حمایت حرفهای و اجتماعی مناسب، افراد مبتلا میتوانند به بهبود قابل توجهی دست یابند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.مرکز مشاوره آنلاین تاکید دارد درک عمیق از این اختلالات و ارائه درمانهای مناسب میتواند به فرد کمک کند تا به تدریج به سوی بهبودی حرکت کند و زندگی سالمتر و پربارتری داشته باشد. در نهایت، درک تفاوتها و شباهتهای بین PTSD پیچیده و BPD میتواند به تشخیص بهتر و درمان موثرتر این اختلالات کمک کند. هر دو اختلال نیازمند توجه جدی و حمایت مستمر هستند. آگاهی از علل، نشانهها، و روشهای درمان میتواند به افراد مبتلا و خانوادههایشان در مدیریت و بهبود این شرایط کمک کند.